Ερώτηση για τις υψηλές ενεργειακές τιμές σε ενεργοβόρες επιχειρήσεις και την αδυναμία της κυβέρνησης να λάβει αποτελεσματικά μέτρα αντιστάθμισης των ενεργειακών ανατιμήσεων κατέθεσε η βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΠΑΣΟΚ, Χριστίνα Σταρακά.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με αφορμή και τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, είχε ήδη εγκρίνει Οδηγία για καθεστώς κρατικών ενισχύσεων των ελληνικών ενεργοβόρων βιομηχανιών με αυξημένες ενεργειακές δαπάνες, ύψους 150 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, η βουλευτής επικρίνει έντονα την ΚΥΑ που εκδόθηκε σε συμμόρφωση της παραπάνω Οδηγίας. Πιο συγκεκριμένα, ο χρόνος υποβολής δηλώσεων των αιτούμενων στήριξη επιχειρήσεων ήταν ελάχιστος, ενώ τόσο τα ποσά ενίσχυσης όσο και το χρονικό διάστημα στήριξης ήταν σημαντικά μικρότερα από αυτά που όριζε η αρχική Οδηγία. Την ίδια στιγμή, σημαντικές στρεβλώσεις προκύπτουν, όπως αναφέρει, τόσο με το πλαφόν που ορίζεται στα ποσά της επιδότησης, όσο και με τον τρόπο υπολογισμού των ενισχύσεων και των χρεώσεων Η/Ε, αποφάσεις που η Χριστίνα Σταρακά τις αποδίδει σε αυθαίρετες επιλογές της κυβέρνησης κατά παράβαση όσων ορίζονται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία. Ως αποτέλεσμα, πολλές ζημιωμένες ενεργειακά βιομηχανίες, όπως στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας καθώς και αρκετές ακόμη που πληρούν τα κριτήρια, δεν λαμβάνουν επιδότηση, γεγονός που απειλεί τη βιωσιμότητα τους και οδηγεί σε σημαντικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα έναντι των επιχειρήσεων άλλων ευρωπαϊκών χωρών όπου το κόστος ενέργειας είναι σημαντικά χαμηλότερο.
Με αφορμή τα παραπάνω, η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ δήλωσε τα εξής: «Οι πολιτικές της κυβέρνησης στον τομέα της ενέργειας είναι βαθύτατα άδικες, κοστοβόρες και ολιγοπωλιακές, προκαλώντας καταστροφικές συνέπειες στις ελληνικές επιχειρήσεις, ιδίως στους ενεργοβόρους τομείς, με συνέπεια κάθε προσπάθεια διεύρυνσης του αναπτυξιακού ρόλου τους να μην έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Στο πλαίσιο αυτό ζητάμε εξηγήσεις από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την καταστρατήγηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας στήριξης των ενεργοβόρων ελληνικών βιομηχανιών, καθώς και συγκεκριμένες απαντήσεις για τα μέτρα που θα ληφθούν ώστε να επουλωθούν οι ζημιές τους την περίοδο 2021-2024 εξαιτίας του αυξημένου ενεργειακού κόστους αλλά και για την περαιτέρω μείωση του σε αυτές από εδώ και στο εξής.»
Ολόκληρη η ερώτηση έχει ως εξής:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θ. Σκυλακάκη
Θέμα: Ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας πλήττεται από τις υψηλές ενεργειακές τιμές και την αδυναμία της κυβέρνησης να λάβει αποτελεσματικά μέτρα αντιστάθμισης των ενεργειακών ανατιμήσεων.
Κύριε Υπουργέ,
Η κλωστοϋφαντουργία στη χώρα μας αποτελεί έναν διαχρονικά δυναμικό και εξαγωγικό πυλώνα που έχει προσφέρει πολλά στην αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας και διεκδικεί μια εξίσου πρωταγωνιστική θέση στο νέο τοπίο της βιομηχανίας που η πράσινη ανάπτυξη και η 4η βιομηχανική επανάσταση διαμορφώνουν. Ωστόσο, για να μπορέσει να αναπτυχθεί ο κλάδος και να βοηθήσει την ελληνική οικονομία, απαιτούνται να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση των κρίσεων που βιώνει η βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας και κυρίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Το 2023, ήταν μια ακόμα χρονιά δοκιμασίας για τον χώρο της «κλωστοϋφαντουργίας-ένδυσης». Τόσο οι εξαγωγές, όσο και οι εισαγωγές κινήθηκαν πτωτικά. Η πτωτική πορεία των προϊόντων της αλυσίδας ένδυσης – κλωστοϋφαντουργίας συνεχίστηκε και κατά το Α΄ εξάμηνο του 2024 με τις εξαγωγές να μειώνονται κατά 21,4% ενώ οι αντίστοιχες συνολικές εισαγωγές μειώθηκαν κατά 8,7%.
Το κατεξοχήν πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες του κλάδου εστιάζεται κατά κύριο λόγο στο ενεργειακό κόστος, που αποτελεί σημαντικό μέρος του συνολικού κόστους παραγωγής τους. Το κόστος αυτό δεν τους επιτρέπει να αντιμετωπίζουν επί ίσοις όροις τους ξένους ανταγωνιστές τους. Για τον λόγο αυτό ήδη από το 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προβλέψει μέτρα αντιμετώπισης του ενεργειακού κόστους, με αφορμή τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ελληνικό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων ύψους 150 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των ενεργοβόρων βιομηχανιών που αντιμετωπίζουν αυξημένες ενεργειακές δαπάνες, λόγω του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Το καθεστώς εγκρίθηκε βάσει του προσωρινού πλαισίου κρίσης και μετάβασης για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο επίσης εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 9 Μαρτίου 2023 και τροποποιήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2023 για να στηρίξει μέτρα σε τομείς καίριας σημασίας για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης και την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Στις 19/12/2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει την Έγκριση των κρατικών ενισχύσεων με την υπ’ αριθμ. SA.107915 οδηγία την οποία ακολούθησε η ΚΥΑ «ΥΠΕΝ/ΔΗΕ/96261/1630/09-09-2024».
Τα θέματα που προκύπτουν σχετικά με την επιδότηση είναι τα ακόλουθα:
1. Η ΚΥΑ που εκδόθηκε στις 10/09/2024 είχε ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεως από
μέρους των επιλέξιμων βιομηχανιών την 12/09/2024. Η συνολική προθεσμία να συγκεντρωθούν από την βιομηχανία όλα τα απαιτούμενα στοιχεία, να πραγματοποιηθούν οι σχετικοί υπολογισμοί, να συνταχθεί και να υπογραφεί έκθεση από Ορκωτό Λογιστή και εν τέλει να υποβληθεί στον ΔΑΠΕΕΠ ήταν λιγότερη από τρεις (3) εργάσιμες ημέρες όταν όλες οι διευκρινίσεις σχετικά με το Πλαίσιο Στήριξης έχουν κοινοποιηθεί προς την Ελληνική Πολιτεία από τις 19/12/2023. Οι χρόνοι αυτοί ήταν αδύνατο να τηρηθούν, εκτός και αν κάποιος γνώριζε το τελικό κείμενο της ΚΥΑ πριν την δημοσίευση της.
Ο ΔΑΠΕΕΠ με βάση την οδηγία (SA.107915) γνώριζε ότι θα ήταν υπεύθυνος για τη διαχείριση και απόδοση της επιδότησης για λογαριασμό της Ελληνικής Πολιτείας, όμως η ανάρτηση των κειμένων των Υπ. Δηλώσεων έγινε στο ιστότοπό του στις 11/09/2024, κάποια στιγμή κατά τα μέσα της ημέρας, μειώνοντας περαιτέρω τον διαθέσιμο χρόνο που είχαν οι ενδιαφερόμενοι να ολοκληρώσουν την διαδικασία υποβολής. Η δε διαδικασία υποβολής ήταν πρόχειρα οργανωμένη, με την τελευταία να γίνεται είτε μέσω email είτε με καταχώρηση των εγγράφων του πελάτη μέσω της ιστοσελίδας του, δίχως να αποστείλει αριθμό πρωτοκόλλου προς τους αιτούντες, όπως αντίστοιχα γινόταν με το ΕΤΜΕΑΡ, ώστε να γνωρίζουν αν το αίτημά τους υποβλήθηκε επιτυχώς.
2. Βάσει της Ευρωπαϊκής Οδηγίας, επιλέξιμη είναι η περίοδος από 01/01/2022 – 30/06/2024. Το ερώτημα που εγείρεται είναι πώς η ΚΥΑ που δημοσιεύτηκε από την Ελληνική Πολιτεία εξαιρεί από την επιλέξιμη περίοδο επιδότησης το διάστημα από 01/01/2022 – 31/03/2023, όταν πάνω στα κόστη του 2022 βασίστηκε όλη η επιχειρηματολογία της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (;).
Να σημειωθεί πως για την επιλέξιμη περίοδο από 01/02/2024 – 30/06/2024 τα κόστη στην Ελληνική χονδρεμπορική αγορά ενέργειας ήταν μειωμένα σε σχέση με το 2022, κάτι που ήταν γνωστό στην Ελληνική Πολιτεία όταν δημοσιεύτηκε η ΚΥΑ, με αποτέλεσμα το υπολογιζόμενο ποσό ενίσχυσης της βιομηχανίας να είναι μηδενικό γι’ αυτή την περίοδο, ανεξαρτήτως τάσης. Αποτέλεσμα, από το διάστημα των 30 μηνών που αφορούσε η επιδότηση, οι 21 μήνες να είναι πρακτικά και ουσιαστικά εκτός, αφήνοντας μόνο 9 μήνες στην πράξη να επιδοτηθούν ορισμένες βιομηχανίες. Γίνεται προφανές πως αφαιρείται η δυνατότητα επιδότησης της βιομηχανίας για την περίοδο που αυτή επλήγη περισσότερο από ποτέ.
3. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία αναφέρει ότι η συνολική ενίσχυση ανά επιχείρηση, ανά κράτος μέλος δεν υπερβαίνει τα 100 εκατ. ευρώ σε καμία χρονική στιγμή. Η δε οδηγία (SA.107915) αναφέρει ότι ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός για το μέτρο είναι συνολικά 150 εκατ. ευρώ. Εν τέλει, η ΚΥΑ αναφέρει ότι το συνολικό ποσό της επιδότησης ανέρχεται στα 70 εκατ. ευρώ και πως σε περίπτωση υπέρβασης του συνολικού προϋπολογισμού του μέτρου, ο ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε. μειώνει το ποσό που πιστώνει σε κάθε δικαιούχο αναλογικά ανά δικαιούχο ώστε το συνολικό κόστος του μέτρου να μην υπερβεί το ποσό αυτό. Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί το τελικό ποσό της επιδότησης που αναφέρεται στην ΚΥΑ είναι μειωμένο κατά 80 εκατ. ευρώ από εκείνο της οδηγίας (SA.107915), το οποίο μάλιστα τεκμηριώθηκε και ζητήθηκε από την ίδια την Ελληνική Πολιτεία.
4. Η ΚΥΑ θέτει πλαφόν τα 50,00€/MWh στο επιδοτούμενο ποσό κάτι που δεν προκύπτει πουθενά από την Ευρωπαϊκή Οδηγία. Μάλιστα, στην οδηγία (SA.107915) αναφέρεται ότι η Ελληνική Πολιτεία έθεσε το πλαφόν και το αιτιολόγησε ως μέτρο για την αποφυγή στρέβλωσης του ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών, δεδομένου ότι διασφαλίζει πως οι δικαιούχοι διατηρούν το κίνητρο να επιλέξουν προμηθευτή με ανταγωνιστικές τιμές, αποτρέποντας παράλληλα την κατάχρηση του καθεστώτος.
Το επιχείρημα της Ελληνικής Πολιτείας είναι άτοπο, δεδομένου ότι η πλειονότητα των προμηθευτών Η/Ε από τα μέσα του 2021 έχουν προβεί σε τροποποίηση των τιμολογίων τους προς την βιομηχανία μέσης τάσης από σταθερά σε κοστοστρεφή και στην πραγματικότητα η αλλαγή προμηθευτή δεν συντελεί στην μείωση του πραγματικού κόστους της βιομηχανίας, αφού τα περιθώρια κέρδους του προμηθευτή είναι γνωστά και εν τέλει δεν είναι αυτά που τελικώς προκαλούν την επιβάρυνση. Σε άλλες δε Ευρωπαϊκές Χώρες όπως η Ουγγαρία ή η Κροατία δεν έχει εφαρμοστεί αντίστοιχος όρος. Συνεπώς, το εν λόγω πλαφόν όχι μόνο δεν είναι υποχρεωτικό αλλά προκύπτει ότι είναι ξεκάθαρα επιλογή της Ελληνικής Πολιτείας προκειμένου να περιορίσει τα ποσά της επιδότησης.
Να σημειωθεί πως όταν αντίστοιχες Ευρωπαϊκές βιομηχανίες το 2022 είχαν σταθερές χρεώσεις ενέργειας καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, ενώ το ποσοστό του ρεύματος που διαπραγματευόταν μέσω των αντίστοιχων Ενεργειακών Χρηματιστηρίων τους ήταν της τάξεως του 20%-60%, στην Ελλάδα οι βιομηχανίες είχαν κυμαινόμενα τιμολόγια το κόστος των οποίων διαπραγματευόταν 100% στο Χρηματιστήριο Ενέργειας με καταστροφικές γι’ αυτές συνέπειες.
5. Όσον αφορά τον τρόπο υπολογισμού των ενισχύσεων και τις χρεώσεις Η/Ε, η ΚΥΑ αυθαίρετα θέτει ότι δεν θα λάβει υπόψη τις πραγματικές χρεώσεις Η/Ε βάσει των οποίων τιμολογήθηκε η εκάστοτε βιομηχανία από τον προμηθευτή της για την επιλέξιμη περίοδο, αλλά αντί αυτού ο υπολογισμός θα γίνεται με βάση την Μεσοσταθμική Τιμή Αγοράς (Μ.Τ.Α.) δίχως τις απώλειες δικτύου και δίχως περιθώριο προμηθευτή, κάτι που καμία άλλη χώρα δεν έχει θέσει. Επίσης, το παραπάνω δεν περιγράφεται πουθενά στην οδηγία (SA.107915).
Τέλος, να σημειωθεί πως για την επιλέξιμη περίοδο του έτους 2023 αυτή η χρέωση Η/Ε είναι μεσοσταθμικά χαμηλότερη κατά 6,23€/MWh ενώ για το έτος 2024 είναι χαμηλότερη κατά 6,99€/MWh από την πραγματική χρέωση ενέργειας.
Επειδή η άνοδος του κόστους ενέργειας στην Ελλάδα έχει αποδεδειγμένα ξεκινήσει οκτώ (8) μήνες πριν την έναρξη του πολέμου, δηλαδή κατά την περίοδο που λαμβάνεται ως περίοδος αναφοράς στην Ευρωπαϊκή Οδηγία, αυτό έχει ως συνέπεια κατά τον υπολογισμό της επιδότησης σε πολλές ενεργοβόρες βιομηχανίες, που κατά τα άλλα πληρούν όλα τα οικονομικά κριτήρια, όχι μόνο να μην προκύπτει ποσό επιδότησης προς αυτές αλλά να φαίνεται ότι εν τέλει έχουν ευεργετηθεί, ενώ στην πραγματικότητα έχει επωμιστεί διπλάσιο έως και τριπλάσιο ενεργειακό κόστος.
Επειδή το κόστος ενέργειας στη χώρα μας είναι διπλάσιο έναντι των αντίστοιχων ευρωπαίων ανταγωνιστών μας και χωρίς ανταγωνιστική ενέργεια, κάθε προσπάθεια διεύρυνσης του αναπτυξιακού ρόλου της βιομηχανίας δεν θα έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, οφείλετε να λάβετε άμεσα μέτρα για την μείωση του ενεργειακού κόστους και στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας.
Επειδή η ανάπτυξη της οικονομίας μας εξαρτάται από την πλήρη αξιοποίηση όλων των παραγωγικών δυνατοτήτων, όλων των παραγωγικών μας κλάδων, όπως είναι η βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας, θα πρέπει άμεσα να βρεθεί μια λύση, ώστε να διορθωθούν οι αδικίες εις βάρος των επιχειρήσεων του κλάδου αναφορικά με το ενεργειακό κόστος και να δοθούν οι απαιτούμενες εξηγήσεις από τους αρμόδιους.
Με βάση τα παραπάνω, ερωτάται ο κύριος Υπουργός:
- Ποιες άμεσες ενέργειες θα λάβετε για να επουλώσετε τις πληγές που αποδεδειγμένα το ενεργειακό κόστος προκάλεσε την περίοδο 2021-2024 στις επιχειρήσεις στο χώρο της κλωστοϋφαντουργίας;
- Ποιες άμεσες ενέργειες θα λάβετε για την από εδώ και στο εξής μείωση του ενεργειακού κόστους που εξακολουθεί να βαραίνει τις επιχειρήσεις στο χώρο της κλωστοϋφαντουργίας;
- Πώς εξηγείτε την καταστρατήγηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να συνεχίζουν να πλήττονται οικονομικά ενώ θα μπορούσαν να προστατευτούν έναντι των αντίστοιχων που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 2024
Η ερωτώσα Βουλευτής
Χριστίνα Σταρακά