Ερώτηση προς τον Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κατέθεσε η βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Χριστίνα Σταρακά σχετικά με την τραγική κατάσταση που επικρατεί στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ) όλης της χώρας. Την ερώτηση συνυπογράφει επίσης ο βουλευτής Κιλκίς και Υπεύθυνος ΚΤΕ Παιδείας του κόμματος Στέφανος Παραστατίδης.
Όπως αναφέρει «τα ΓΑΚ βρίσκονται σε δεινή κατάσταση. Τόσο η Κεντρική Υπηρεσία όσο κυρίως οι Περιφερειακές Υπηρεσίες έχουν απομείνει χωρίς χρηματοδότηση από τον Μάιο του 2019 που ψηφίστηκε ο νόμος 4610/07.05.2019 εξαιτίας νομοθετικού κενού. Από την ολοκληρωτική διακοπή κάθε χρηματοδότησης απορρέει πλήθος προβλημάτων που χρήζουν αντιμετώπισης, όπως ελλείψεις, κτιριακές φθορές, βλάβες εξοπλισμού και πολλά άλλα». Την ίδια στιγμή, όπως συμπληρώνει «Οι υπάλληλοι με δικά τους έξοδα εξασφαλίζουν τα εντελώς απαραίτητα αναλώσιμα». Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να κινδυνεύει η υγεία αλλά και η ασφάλεια των εργαζομένων, του κοινού, καθώς και η διαφύλαξη του αρχειακού υλικού, ενώ σε οριακή κατάσταση βρίσκονται επίσης οι υποδομές των ΓΑΚ.
Όσον αφορά το Τμήμα Γ.Α.Κ. Αιτωλοακαρνανίας στο Μεσολόγγι «έχει μείνει χωρίς χρηματοδότηση, με τους υπαλλήλους να αγοράζουν αναλώσιμα υλικά, γραφική ύλη ακόμα και λάμπες. Την ίδια στιγμή, το εκτυπωτικό μηχάνημα το επισκεύασε συμπολίτης με δωρεά. Μόλις πρόσφατα μάλιστα, μετά και από ενέργειες των υπαλλήλων, εξασφαλίστηκε προσωπικό καθαριότητας με 2ετή σύμβαση, ύστερα από δεκαετίες αναμονής. Πετρέλαιο εξάλλου για την εξασφάλιση θέρμανσης στο χώρο τους χειμερινούς μήνες, τόσο για τους ίδιους τους εργαζόμενους, όσο και για τη συντήρηση των αρχείων, έχει να μπει τα τελευταία πέντε χρόνια, όταν η συντήρηση- διατήρηση των αρχείων, χρειάζεται συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας κλπ. Το προσωπικό τέλος δεν επαρκεί για την ομαλή λειτουργία του χώρου, καθώς υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις, τόσο με βάση τις ανάγκες όσο και με βάση το οργανόγραμμα».
Στο πλαίσιο αυτό η βουλευτής ρωτάει τον Υπουργό αν προτίθεται να προβεί στην τροποποίηση του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου ώστε η Κεντρική Υπηρεσία των ΓΑΚ να αποκτήσει ανεξάρτητη οικονομική και οργανωτική αυτοτέλεια. Ενώ σε κάθε περίπτωση, ζητάει ενημέρωση για τις ενέργειες που θα γίνουν ώστε να αντιμετωπιστούν συνολικά τα προβλήματα των ΓΑΚ.
Ολόκληρη η ερώτηση έχει ως εξής:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, κ. Κ. Πιερρακάκη
Θέμα: Ένα βήμα πριν την κατάρρευση τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.
Κύριε Υπουργέ,
Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους βρίσκονται σε δεινή κατάσταση. Τόσο η Κεντρική Υπηρεσία όσο κυρίως οι Περιφερειακές Υπηρεσίες των Γ.Α.Κ. έχουν απομείνει χωρίς χρηματοδότηση από τον Μάιο του 2019 που ψηφίστηκε ο νόμος 4610/07.05.2019 εξαιτίας νομοθετικού κενού που παρουσιάζει. Από την ολοκληρωτική διακοπή κάθε χρηματοδότησης απορρέει πλήθος προβλημάτων που χρήζουν αντιμετώπισης, όπως ελλείψεις, κτιριακές φθορές, βλάβες εξοπλισμού και πολλά άλλα, που όχι μόνον δυσχεραίνουν τη λειτουργία των αρχειακών υπηρεσιών αλλά και αμαυρώνουν την εικόνα
που με μόχθο το προσωπικό των Γ.Α.Κ. επί δεκαετίες έχτιζε μέσα από τις συνεργασίες του με τους πολίτες, την επιστημονική κοινότητα, τους φορείς. Οι υπάλληλοι με δικά τους έξοδα εξασφαλίζουν τα εντελώς απαραίτητα αναλώσιμα, ενώ την τελευταία πενταετία δεν έχει γίνει προμήθεια σε πετρέλαιο κατά τους χειμερινούς μήνες για την εξασφάλιση θέρμανσης τόσο για τους ίδιους τους εργαζόμενους, όσο και για τη συντήρηση των αρχείων που απαιτεί ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας.
Στο πλαίσιο αυτό, συγκεκριμένα το Τμήμα Γ.Α.Κ. Αιτωλοακαρνανίας που εδρεύει στο Μεσολόγγι έχει μείνει χωρίς χρηματοδότηση, με τους υπαλλήλους να αγοράζουν αναλώσιμα υλικά, γραφική ύλη ακόμα και λάμπες. Την ίδια στιγμή, το εκτυπωτικό μηχάνημα το επισκεύασε συμπολίτης με δωρεά. Μόλις πρόσφατα μάλιστα, μετά και από ενέργειες των υπαλλήλων, εξασφαλίστηκε προσωπικό καθαριότητας με 2ετή σύμβαση, ύστερα από δεκαετίες αναμονής. Πετρέλαιο εξάλλου για την εξασφάλιση θέρμανσης στο χώρο τους χειμερινούς μήνες, τόσο για τους ίδιους τους εργαζόμενους, όσο και για τη συντήρηση των αρχείων, έχει να μπει τα τελευταία πέντε χρόνια, όταν η συντήρηση- διατήρηση των αρχείων, χρειάζεται συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας κλπ. Το προσωπικό τέλος δεν επαρκεί για την ομαλή λειτουργία του χώρου, καθώς υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις, τόσο με βάση τις ανάγκες όσο και με βάση το οργανόγραμμα.
Στις περιφερειακές υπηρεσίες εξάλλου η συντήρηση του αρχειακού υλικού θα πρέπει να αντιμετωπισθεί με οργάνωση, στελέχωση και εξοπλισμό των αντιστοίχων τμημάτων και με συστηματική ψηφιοποίηση-τεκμηρίωση του αρχειακού θησαυρού από μόνιμο ανθρώπινο δυναμικό και τεχνολογικό εξοπλισμό και όχι με τις πρόσκαιρες και αποσπασματικές αναθέσεις σε εταιρείες.
Επιπλέον, η παντελής αδυναμία εκτέλεσης προμηθειών στο πλαίσιο του ετησίου προϋπολογισμού έχει ως αποτέλεσμα οι Υπηρεσίες των Γ.Α.Κ. να βρίσκονται σε πλήρη αδυναμία να ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις οικονομικές υποχρεώσεις τους και να κινδυνεύει η υγεία αλλά και η ασφάλεια των εργαζομένων και του κοινού, καθώς και η διατήρηση και διαφύλαξη του ανεκτίμητου εθνικού πλούτου του αρχειακού υλικού. Επίσης, οι υποδομές των ΓΑΚ βρίσκονται σε οριακή κατάσταση. Πυρασφάλεια, ηλεκτρι- κές εγκαταστάσεις, μηχανολογικός εξοπλισμός, κλιματισμός, υποδομές πληροφορικής, όλα αφημένα στην κακή τους μοίρα καταρρέουν μέρα με την ημέρα και δυσχεραίνουν στον υπέρτατο βαθμό πλέον την εργασία στα Γ.Α.Κ..
Όλα τα παραπάνω οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην πλήρη κατάρρευση των περιφερειακών αρχειακών υπηρεσιών που λειτουργούν με επαιτείες – εάν λειτουργούν – και πορεύονται με αναξιοπρέπεια.
Για τα θέματα αυτά σας έχει ενημερώσει σε πανελλαδική κλίμακα έγκαιρα το Σωματείο Εργαζομένων στα Γ.Α.Κ., αλλά και η Αναπληρώτρια Διευθύντρια των Γ.Α.Κ. με το από 22.04.2021 έγγραφό της προς όλους τους εμπλεκόμενους υπηρεσιακούς παράγοντες του ΥΠΑΙΘ. Ωστόσο μέχρι σήμερα, δεν έχει γίνει ουσιαστικά καμία ενέργεια από το Υπουργείο για την βελτίωση της δυσμενούς κατάστασης που επικρατεί στο σύνολο των Γ.Α.Κ.. Ο Εθνικός Αρχειακός Φορέας παραπαίει και πλέον βρίσκεται ένα βήμα πριν την παύση λειτουργίας του στο σύνολό του (Κεντρική και Περιφερειακές Υπηρεσίες).
Τον Ιούλιο του 2021, το Σωματείο έδωσε συνέντευξη στο ειδησεογραφικό δελτίο της κρατικής τηλεόρασης παρουσιάζοντας διεξοδικά τα άλυτα προβλήματα της Υπηρεσίας.
Το Υπουργείο με ανακοίνωσή του απάντησε πως τα προβλήματα πρόκειται να επιλυθούν άμεσα, αφού έχουν εξασφαλιστεί εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για τα Γ.Α.Κ.. Παρ’ όλα αυτά, βάσει της τροπολογίας του Νόμου για τις προμήθειες (άρθρο 58, Ν. 4692/2020/ ΦΕΚ Α 111) σύμφωνα με την οποία την διενέργεια των προμηθειών της Υπηρεσίας των Γ.Α.Κ. αναλαμβάνει η αρμόδια δομή του ΥΠΑΙΘ, μόνο η χρηματοδότηση για την ψηφιοποίηση τμήματος του αρχειακού υλικού καθίσταται εφικτή, με αποτέλεσμα όλα τα υπόλοιπα προβλήματα να εξακολουθούν να υφίστανται και να διογκώνονται με συνέπεια τα ΓΑΚ να οδηγούνται βήμα βήμα προς την παύση της λειτουργίας τους.
Επειδή οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΑΙΘ εξακολουθούν να μην ασχολούνται με τα Γ.Α.Κ. και την επίλυση των προβλημάτων τους, καθίσταται επισφαλής και επικίνδυνη η εργασία όλων των υπαλλήλων που εργάζονται σε αυτά.
Επειδή οι εργαζόμενοι ενδιαφέρονται πραγματικά για την καλή και ορθή λειτουργία των ΓΑΚ, για τις συνθήκες εργασίας και την προαγωγή των υπηρεσιών που προσφέρουν, με επαγγελματισμό και αξιοπρέπεια, παρά τις αντίξοες και επικίνδυνες συνθήκες που αντιμετωπίζουν καθημερινά, οφείλετε να ανταποκριθείτε στα πάγια αιτήματά τους και να επιλύσετε τα προβλήματα που παρακωλύουν την εργασία τους και υπονομεύουν τις υπηρεσίες που προσφέρονται προς τους πολίτες, τους φορείς και την επιστημονική κοινότητα.
Κατόπιν των ανωτέρω ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Προτίθεστε να προβείτε στην τροποποίηση του άρθρου 58, Ν.4692/2020/ΦΕΚ Α, 111/12-06-2020 έτσι ώστε η Κεντρική Υπηρεσία των ΓΑΚ, να αποκτήσει ανεξάρτητη οικονομική και οργανωτική αυτοτέλεια (κατάρτιση, εκτέλεση και παρακολούθηση προϋπολογισμού, ελέγχου και έκδοσης ενταλμάτων πληρωμής και εντολών πληρωμής), ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες για την εύρυθμη λειτουργία της Κεντρικής Υπηρεσίας και των Περιφερειακών Καταστημάτων;
2. Εάν όχι, τότε τι ενέργειες θα κάνετε ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των προμηθειών, στην συντήρηση των κτιριακών υποδομών και στην υποστελέχωση των δομών, ώστε οι εργαζόμενοι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε ένα αξιοπρεπές εργασιακό περιβάλλον;
Αθήνα, 27 Ιουνίου 2024 Οι ερωτώντες βουλευτές Χριστίνα Σταρακά
Στέφανος Παραστατίδης